Zawarta przez strony umowa kredytu może ulegać zmianom za zgodą obu stron – w tym wypadku Banku oraz kredytobiorcy. Taka modyfikacja umowy następuje na podstawie aneksu, czyli wzajemnego porozumienia stron. Nierzadko powodem, który leży u podstaw zawarcia aneksu jest potrzeba występująca po stronie kredytobiorcy np. zwiększenie kwoty udzielonego kredytu, zmiana okresu kredytowania, udzielenie karencji w spłacie kredytu tzw. wakacje kredytowe, zmiana oprocentowania czy zwolnienie z długu jednego z kredytobiorców.

Na tle zawierania aneksów do umów o kredyt w CHF, częstą praktyką banków był propozycja składana kredytobiorcom dotycząca zmiany zasad spłaty kredytu w ten sposób, że ma ona następować w walucie obcej CHF. Za pomocą tak skonstruowanych aneksów banki chcą niejako konwalidować abuzywne postanowienia umowne dotyczące klauzul waloryzacyjnych zawartych w umowach kredytu.

Wpis postanowienia umownego do rejestru klauzul niedozwolonych oznacza, że konsumentów, w których umowach znajduje się abuzywne postanowienie, nie wiąże ono i nie wiązało od momentu zawarcia umowy. Przykładowa klauzula niedozwolona wpisana do rejestru:

Klauzula nr 3179 – wpisana wobec Banku Millennium S.A.

Na podstawie wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie sygn. akt XVII AmC 426/09 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2011 r., sygn. akt VI ACa 420/11, do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone wpisana została klauzula: „W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota raty spłaty obliczona jest według kursu sprzedaży dewiz, obowiązującego w Banku na podstawie obowiązującej w Banku Tabeli Kursów Walut Obcych z dnia spłaty”.

Należy wskazać, że zawarcie aneksu o dalszej spłacie bezpośrednio w walucie, które proponowały banki głównie w latach 2009-2012 nie konwalidują umów frankowych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że wejście w życie tzw. ustawy antyspreadowej (ustawy z 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2011 r. Nr 165, poz. 984) umożliwiło konsumentom (bez zawierania aneksu) dokonywanie spłaty rat kapitałowo-odsetkowych bezpośrednio w walucie obcej. Dzięki ww. nowelizacji kredytobiorcy mogą uniknąć stosowania przez kredytodawcę niedozwolonych klauzul umownych, które odsyłają do tabel kursowych w odniesieniu do spłaty pozostałej kwoty kredytu frankowego o których była mowa powyżej.

Banki w zawisłych sporach sądowych z „frankowiczami” twierdzą, że nowelizacja jak i zawarcie aneksu do umowy kredytu odnośnie jego spłaty w walucie obcej uniemożliwiają stwierdzenie nieważności zawartej umowy.

Czy stanowisko Banków jest prawidłowe? Nie.

Powyższe stanowisko oparte jest w dużej mierze na wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 19 marca 2015 r., zgodnie z którym „Ustawodawca wprowadził narzędzie prawne pozwalające wyeliminować z obrotu postanowienia umowne zawierające niejasne reguły przeliczania należności kredytowych, zarówno na przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia. Zatem abuzywność tych postanowień dostrzeżona przez powodów została w powyższym zakresie usunięta. W takiej sytuacji po stronie powodowej brak jest interesu prawnego w wytoczeniu powództwa”.

Zaprezentowany pogląd Sądu Najwyższego nie jest już aktualny i został skrytykowany w jednym z najnowszych wyroków Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2019 r., sygn. akt: V CSK 382/18 gdzie SN wskazał, że „samo wejście w życie Ustawy antyspreadowej w żaden sposób nie wpływa na ocenę abuzywności przedmiotowych postanowień Umowy i jej konsekwencji dla bytu Umowy […]

Odnosząc się do kwestii czy zawarty przez strony aneks do umowy odnośnie spłaty kredytu w CHF przeszkadza w podważeniu umowy kredytowej należy zwrócić uwagę chociażby na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 stycznia 2018 r. (XXV C 1459/17), gdzie stwierdzono: „W szczególności zawarty aneks nie usuwa pierwotnej przyczyny uznania całej umowy za nieważną, tj. niedozwolonego charakteru zawartych w niej postanowień dotyczących indeksacji kredytu. Przede wszystkim umożliwienie kredytobiorcy spłacania należności, od pewnego momentu wykonywania umowy, bezpośrednio we frankach szwajcarskich nie usuwa źródła abuzywności, jakim jest nierównomierne rozłożenie ryzyka kursowego”.

PODSUMOWUJĄC

Jakie znaczenie dla umowy kredytu ma zawarcie aneksu o spłacie kredytu w walucie obcej CHF lub spłacanie kredytu w walucie obcej na podstawie tzw. ustawy antyspreadowej?

Żadne.

Zawierane aneksy czy postanowienia nowelizacji nie mają żadnego wpływu na wypłatę kredytu i sposób obliczenia jego salda. Znaczenie ma pierwotna treść umowy jaką narzucono konsumentowi.

Zapraszamy do współpracy. Prowadzimy procesy frankowe.