Dziadkowie odgrywają zwykle bardzo istotną rolę w wychowaniu swoich wnucząt, nierzadko opiekują się nimi, gdy rodzice dzieci są w pracy, co sprawia, że nawiązuje się wzajemna więź emocjonalna. Niekiedy jednak wskutek różnych zdarzeń, takich jak choćby rozwód czy wyprowadzka rodziców dzieci, dziadkowie zostają niemal z dnia na dzień zupełnie pozbawieni kontaktów z wnukami. Czy system prawny w jakiś sposób chroni prawa dziadków do kontaktów z wnukami? Oczywiście! Znając przepisy można podjąć skuteczną walkę o ustalenie, a następnie wyegzekwowanie kontaktów z wnukami.
Prawo do kontaktów z dzieckiem osób niebędących jego rodzicami wynika z art. 1136 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który wprost wskazuje, że prawo to przysługuje dziadkom, jeżeli przez dłuższy czas sprawowali oni pieczę nad dzieckiem. Zasady, na jakich kontakty te mają się odbywać w pierwszej kolejności powinni zostać ustalone na drodze porozumienia dziadków dziecka z jego rodzicami z poszanowaniem dobra dziecka i uwzględnieniem jego rozsądnym życzeń. Rodzice, których obowiązkiem jest troska o dobro dziecka i dbałość o jego prawidłowy rozwój, powinni umożliwić mu kontaktowanie się z dziadkami, gdy ich postawa korzystnie wpływa na dziecko, zwłaszcza wobec istniejących silnych więzi emocjonalnych.
Gdy jednak rodzice dziecka utrudniają jego kontakty z dziadkami mogą one zostać uregulowane sądowo. Konieczne jest w tym celu złożenie stosownego wniosku o ustalenie kontaktów z wnukami do sądu opiekuńczego, czyli w praktyce rodzinnego wydziału sądu rejonowego w miejscu zamieszkania dziecka. Wniosek taki podlega opłacie w stałej wysokości 40 zł. Należy w nim precyzyjnie wskazać, na jakich zasadach kontakty te mają zostać ustalone poprzez określenie dni i miejsca, w których mają się one odbywać np. w każdą sobotę w godzinach od 15 do 18 w miejscu zamieszkania dziadków.
W uzasadnieniu takiego wniosku trzeba po prostu wskazać, dlaczego dziadkom zależy na kontaktach z wnukami i co jest przeszkodą w ich odbywaniu się bez konieczności ingerencji sądu, czyli opisać, kto i w jaki sposób te kontakty utrudnia bądź uniemożliwia. Sąd ustalając kontakty dziadków z dzieckiem każdorazowo troszczy się przede wszystkim o dobro dziecka, dlatego warto przedstawić okoliczności przemawiające za tym, że dziadkowie uczestniczyli wcześniej aktywnie w życiu wnuków, a dzieci są z nimi związane uczuciowo i tęsknią za dziadkami. Co istotne, gdy rodzice zignorują orzeczenie sądu i dalej będą utrudniać dziadkom kontakt z wnukami, mogą ponieść tego konsekwencje, nawet w postaci obciążenia ich karą pieniężną.
Należy podkreślić, że kontakty dziecka z kochającymi je dziadkami są zgodne z jego dobrem, a nawet mu służą. Dziadkowie pozbawieni tych kontaktów mogą skutecznie doprowadzić do ich uregulowania, także w przypadku pozostawania w negatywnych stosunkach z rodzicami dziecka. Warto o tym pamiętać i o to zawalczyć, a w razie problemów skorzystać w tym zakresie z pomocy prawnika.

Joanna Szabłowska

radca prawny